Mühüm qeydləri ilə sewol faciəsi!
Sizi çox əvvələ aparacağam. 16 aprel 2014. Saat 7:30 cənubi koreyada olan ferryboat(bərə) 476 nəfər daşıyırdı. 3-cü kapitan Park Han kyul və sükançı (2-ci kapitan) ço-conki gəmidə idi.
Gəminin maenggol kanalına girməsinə
4 km qalmışdı. 3-cü kapitan sükançıya avtopilotdan manuelə keçməyini dedi. Çünki keçəcəkləri kanalda çoxlu su axını olur. Hər şey qaydasında idi və xəritədə hər zaman getdikləri cığır ilə gedirdilər. Kimiləri sükançının o dayaz yerli təhlükəli yerlərdən keçə biləcək qədər təcrübəli olmadığını deyirdi. Amma sükançı bu yollardan fərqli gəmilərlə vaxtı ilə çox keçmişdi. Bəs görək kanala qədər vəziyyət belə stabil qalacaqdı mı?
Saat 08:48
Tələbələrə səhər yeməyi verilirdi.
Onlar gəminin göyərtəsinə doğru yığılışdılar.
Bu zaman 3-cü kapitan sükanda olana gəmini 135 dərəcədən 140-a çevirməli olduğunu dedi. Sükanda olan bunu etdi. Sonra 3-cü kapitan xəritəyə baxıb 140 yox 145-ə çevirməli olduğunu dedi. Sükançı cəld bunu etdi. Nə oldusa bundan sonra oldu. O cəldliklə dönüşdən sonra gəminin sancaq tərəfi sağa əyildi. Gəminin pruva adlı hissəsi yəni baş hissəsi də sağa doğru yönəlmişdi. 3-cü kapitan tez sükançıya gəmini sol tərəfə çevirməyi əmr etdi. Amma sükançı bunu edə bilmədi. Çünki sükan artıq işləmirdi.
Amma hadisəni sonradan sükançıdan soruşduqda o hadisənin 140 dərəcə çevrilmə etdiyindən sonra baş verdiyini dedi. Hətta 145 dərəcə söhbətini sükan sağa-sola get gəl elədiyi zaman gəmini sağa döndürməyə əngəl olmağı üçün edildiyini dedi.
Yəni ortaq səhv gəminin sükanının yanlış və cəld sürətlə idarə olunması və gəmiyə öz limitindən 3 dəfə artıq yükün yüklənməsi onun batmağına şərait yaratmışdı.
Saat 08:49
Gəmi yavaş-yavaş batırdı.
Gəmidəki konteynerlər gəminin bir tərəfinə doğru sürüklənmişdi. Heç konteynerləri də gəmiyə bağlamamışdılar. 1-ci kapitan lee də digər kapitanlarla birgə idi. Sükanda olan şəxs motorları söndürdü. Beləliklə gəmi istiqamət dəyişə bilməzdi. O yanı üstə su ilə hərəkət edirdi.
Saat 08:52
Kapitan gəmidəkilərə hərəkət etmələrinin təhlükə yaradacağını və hər kəsin olduğu yerdə qalmasını əmr etdi.
Anonslar gəminin sərnişin göyərtəsi su basdıqda belə edilirdi. Amma kapitan və yoldaşları gəmidən enirdilər.
ilk təcili yardım zəngini choi duk etmişdi. Yanğınsöndürənlərə zəng etdi və gəminin alabora olacağını dedi. Sonrasında ora xilasedicilər gəldi.(09:33) Amma o vaxt artıq gəmi alabora olmuşdu. Choi duk isə ölü tapılacaqdı.
Saat 09:14
Gəmi 50 dərəcə şəklində əyilmişdi. Bu halda heç kim çıxarıla bilməzdi.
Saat 09:33
Xilasedicilər digər gəmi nəqliyyat xidmətləri və canqurtaran botlarla gəlmişdi. Amma 5 dəqiqə sonra sewol(gəmi) ilə əlaqə kəsildi. Bu saatdan sonra ediləcək tək şey gəmidəkilərin suya atılması idi. 150 nəfər gəmidən atıldı (Gəmi heyəti də daxil). Amma Qalan 300 nəfər isə verilən təlimatdan kənara çıxmamış və gəmidə qalmışdılar. Bunu sewol üzərində uçan helikopter deyirdi və həmçinin gəminin göyərtəsinə heç kim çıxmırdı.
Sərnişinlər hələ də batan 6825 tonluq gəminin içinində qalmaqda idilər.
Con lee (gəminin əsl kapitanı , 1-ci kapitan) və heyət alt paltarları ilə xilasedici bota tullandı.
Botu idarə edənlərə niyə heyəti birinci daşıdınız sualı veriləndə onlar " sərnişinlərə bənzəyirdi, əyinlərində forma yox idi deyə qəbul etdiklərini söylədilər."
Amma əslində kapitan anons olan yerdə qalmalı və gəmidəkilərə etməli olduğu fəaliyyət barədə göstəriş verməli idi. Onlar isə bunu etmədi.
Saat 12:00 artıq gəmi tamam suya qərq olmuşdu. Təlimatda qalan sərnişinlər isə suda boğulmuşdular.
Yekun: 476 sərnişindən 172-si qurtuldu. 7 ay sonra 295 meyit çıxarıldı. 9 dənəsindən xəbər alına bilmədi. itkin və ölü olan 304 nəfərdən 250-si eyni liseyin şagirdləri idi.
Üstəlik kapitana niyə gəmidəkilərə çıxmamaq təlimatı verdiniz deyəndə kapitan "qurtarma botu gəlməmişdən əvvəl dedim, su soyuqdur, güclü axıntı sürükləyə bilər deyə icazə vermədim" dedim.
Bəs niyə özünüz sonra bota mindiniz deyəndə kapitan " xəritə ilə əlaqədar təlimat verdim, yataq otağına getdim və batma gerçəkləşirdi, mən də bota mindim" dedi. Amma bu cavab yetərsiz idi. Aydın görünürdü ki, kapitan gəmidəkilərə bu barədə açıqlama verməmiş və verdiyi təlimatı dəyişdirməyə cəhd belə etməmişdi. Formasını çıxararaq eqoistliklə özünü sərnişinə bənzədib bota minmişdi.
Heyət təcrübəsiz idi. Həm onlar mərkəzlə heç əlaqə saxlamamışdı. Yardım zəngi göndərən elə bir tələbə olmuşdu.
Gəmidən qurtulan 6 tələbə məhkəmədə demişdir:
" pəncərələr yerdə, qapılar isə tavanda idi.sinifkom su yüksəldikcə qapıya yaxınlaşıb çıxa biləcəyimizi dedi və elə də oldu. Amma dostumuz eşitdiyi təlimatdan kənara çıxmaq istəmədi. Gəminin işıqlarının söndüyünü və yan pəncərələrin tam suyla dolduğunu gördü.(yəni gəmi tamam batırdı.) O da ən nəhayət bizə qoşuldu. Biz gəminin koridorunda idik və dostumuzu oradan çıxartdıq.
(Bəzi sərnişinlər təlimata əks gəlib sağ çıxdı.)
Ancaq su çox güclü idi. Yanımdakı şagirdlərin yarısını dənizə çırpdı. Təcili çıxış qapılarının yanında xilas etməyə gələn adamlar var idi, amma heç biri qapıdan içəri girmədi."
Bu hadisələri orada olanlardan eşitmək daha tük ürpərdici. Hələ ölmədən qabaq ailəsinə son mesaj olaraq göstərilən ekran görüntüləti var ki, vəziyyət daha dəhşətli.
15 may 2014. Gəminin 1-ci kapitanı lee ağır məsuliyyətsizlik səbəbi ilə ömürlük həbs cəzası verildi. Amma həbsinə cinayət səbəbi verilmədi. Digər 14 heyət üzvünə 12-18 il arası cəza verildi. Gəmi kimə aiddirsə ona həbs verilib(çünki normada yüklənmədiyinə nəzarət etməyib.) 6 həftə axtarılan gəmini ticari məqsədlə işlədən şəxsin meyidi tapılıb. (O da gəmini çox yükləyərək daha çox qazanc axtarışında idi. Amma insanların təhlükəsizliyini heç düşünmədi.)
Geriyədönüş qərəzliyi deyilən bir psixoloji termin var, 1970-dən gəlmə. Bu terminə görə əslində olmuş bir hadisə haqqında əvvəlcədən düşünəndə(yəni hadisə baş verməzdən əvvəl) bilmək olar ki, bu bununla nəticələnəcək. Yəni "bunun baş verəcəyi artıq bəlli idi." Bax burda da məsələ budur. Adamlar gəminin normadan 3 dəfə çox yükləyiblər, normal da bağlamayıblar, 33 km/s sürətlə sürürlər və ani döngə həyata keçirirlər. Gəmi batır. Əlbət ki bu olacaqdı.
Üstəlik əlavə yüklənməni gizlətmək üçün gəmini tarazlıqda saxlayan balast suyunu da boşaldıb azaltmışdılar. Bu gəmi manevr etdiyində batması üçün bir başqa səbəb idi.
Əgər bu hadisəyə məsuliyyətsizlik kimi baxırsınızsa heyəti günahlaya bilərsiniz. Həbsə gedən kapitan üçün mütləq yenisi gələcəkdir. Minimum iş yükü ilə çoxlu qazanc əldə etmək istəyən biri isə həmişə var olacaqdır.
Aşağıdakı çəkilmiş rəsm isə o hadisədə gəmidə boğulan 2 məktəbli sevgilinin ayrılışını göstərir:
(youtube: 
)
)Geriyə qalan sadəcə videolar oldu.